Jak co roku, Fundacja Roberta Schumana przygotowuje ranking polskich miast Europolis. W tym roku skupiła się na zbadaniu zaangażowania obywateli na rzecz lokalnej społeczności. Mowa tu o braniu udziału w wyborach, członkostwie w organizacjach oraz wolontariacie. Innymi słowy, poświęcenie się jednostki dla reszty społeczeństwa w obszarze swojego zamieszkania.
Pierwsze miejsce w rankingu obywatelskich miast zajął Sopot deklasując inne miasta w naszym kraju. Tak dobra pozycja tej aglomeracji wynika z tego, że aż jedna czwarta jego mieszkańców działa aktywnie na rzecz społeczności lokalnej, a ponad połowa świadczy darmową pracę dla osób potrzebujących, co jest rekordem w skali kraju. Sopocianie są też bardzo zaangażowani w życie publiczne – najczęściej ze wszystkich mieszkańców miast chodzą na manifestacje.
Szczecin razem z Wrocławiem, jako miasta w czołówce największych polskich aglomeracji pod względem ludności, znalazł się po za pierwszą dziesiątką. Nasze miasto uplasowało się na 18 pozycji, co jest mocno przeciętym wynikiem. Na taki wynik składa się pięć czynników.
Po pierwsze, słaba frekwencja wyborcza, która wynosi 51 procent. Po drugie, wskaźnik udziału mieszkańców w organizacjach, stowarzyszeniach i klubach. Szczecin pod tym względem wypada bardzo słabo, gdyż udział obywateli w różne zrzeszenia to ledwo 30 procent, co daje nam trzydzieste miejsce w skali całej Polski.
Trzeci czynnik wpływający na obywatelskość Szczecina to działalność obywateli na rzecz lokalnej społeczności, czyli de facto tworzenie własnego otoczenia społeczno -ekonomicznego w sposób bezpośredni i pośredni (np. poprzez głosowanie w budżecie obywatelskim), a także kontrolę działalności władz administracyjnych, które to otoczenie kreują i regulują z urzędu. W tej kwestii wskaźnik naszego miasta wskazał 45 procent. Dało to Szczecinowi 18 pozycje, daleką od ideału. Dla porównania, Sopot w kontekście działalności mieszkańców miasta na rzecz lokalnego społeczeństwa wynosi prawie 64 procent.
Postawy obywatelskie, to czwarty czynnik. Co można przez to rozumieć? To nic innego jak oddawanie krwi czy przekazywanie jednego procentu podatku organizacjom pożytku publicznego. Znów w tym zestawieniu przewodzi Sopot, a Szczecin pozostaje daleko z tylu, na 29 miejscu ze wskaźnikiem postaw obywatelskich na poziomie niespełna 40 procent.
Wcześniejsze kategorie skupiały się na decyzjach, działaniach i postawach mieszkańców miast, dlatego piąty czynnik dla odwrotności bada otwartość miasta na obywateli. Mowa tu o wielkości budżetu obywatelskiego, odsetek mieszkańców potrzebnych do uruchomienia inicjatywy uchwałodawczej oraz liczbę organizowanych co roku przez miasto konsultacji społecznych, zarówno tych obowiązkowych, jak i fakultatywnych. Tegoroczny Szczeciński Budżet Obywatelski wynosił 8 mln złotych. Nie wpłynęło to jadnak na wysoką pozycje Szczecina w rankingu otwartości miasta na jego mieszkańców. W tej kategorii znajdujemy się na 27 miejscu, ze wskaźnikiem 38 procent.
Ranking Miast Obywatelskich powstał w oparciu o dane liczbowe odnoszące się do różnego typu kwantyfikowalnych aktywności obywatelskich mieszkańców i urzędów 66 polskich miast na prawach powiatu. Ogólny wskaźnik to synteza wspomnianych wyżej pięciu czynników: aktywność wyborcza, udział w organizacjach, kołach i stowarzyszeniach, zaangażowanie w życie publiczne, postawy obywatelskie oraz otwartość miast na obywateli.
18 pozycja Szczecina w ogólnym zestawieniu to sygnał dla władz miasta, iż jest wiele czynników do dopracowania w naszym mieście na linii władza-obywatel. Miasto obywatelskie to jedno z najważniejszych wyzwań dla prezydentów i burmistrzów polskich miast. Ale najważniejszą drogą do poprawienia tych statystyk jest świadomość obywatelska. My, mieszkańcy musimy zdać sobie sprawę, że żyjąc w lokalnej społeczności powinniśmy również pracować na jej rzecz. Na początek nie trzeba tworzyć coś wielkiego. Wystarczy założenie społecznego ogrodu lub oddanie krwi i przysłużenie się dla innych. To wzmacnia społeczeństwo obywatelskie i daje dobry przykład innym do działania.
Autor tekstu – Stanisław Kaup
Źródło: www.europolis.schuman.pl
