Dominikanin Tomasz Dostatni (nasz felietonista) kontynuuje cykl spotkań „Otwarta społeczność”. Spotkania realizowane są we współpracy z Marszałkiem Olgierdem Geblewiczem i Książnicą Pomorska. Pierwsze, zapowiadane spotkanie z prof. Hanną Suchocką miało odbyć się już rok temu, ale covid pokrzyżował plany. Tym razem się udało a sala w Książnicy Pomorskiej pękała w szwach. Na spotkanie z byłą premier i ambasadorem Polski przy Stolicy Apostolskiej przyszło prawie 100 osób. Spotkanie prowadził oczywiście Tomasz Dostatni OP, który dość precyzyjnie zakreślił zakres tematyczny, koncentrując się wokół kilku ważnych zagadnień: ocena 3 papieży z którymi pracowała polska Ambasador, temat wspólnej Europy, relacje kościół – państwo i pedofilia w kościele. Pretekstem do rozmowy, kanwą spotkania była książka Hanny Suchockiej „Ambasador u trzech papieży”.

Hanna Suchocka opowiedziała, że długo wahała się, czy przyjąć propozycje ambasadora przy Stolicy Apostolskiej. Jej zdaniem Jan Paweł II zrewolucjonizował działanie Watykanu na arenie międzynarodowej w sensie dyplomatycznym. Benedykt był bardziej typem profesora akademickiego. Jego dziennikarska charakterystyka – jakoby miał być – „pancernym kardynałem” nie miała nic wspólnego z tym jaki Benedykt XVI był na co dzień. Był zaś – według pani Ambasador – ciepłym, wrażliwym człowiekiem. Franciszek natomiast wbrew temu że uznawany jest za „papieża uśmiechu” – jest według Niej – najbardziej autorytarnym spośród tych trzech papieży. W jego decyzjach ten autorytaryzm był i jest widoczny dość wyraźnie. Według prof. Suchockiej – Franciszek nie ustąpi z funkcji papieża, gdyż chce zdecydowanie wprowadzać zmiany w kościele i kurii papieskiej.
Istotnym zagadnieniem podczas rozmowy był temat Europy. Według pani Ambasador – Europa była jednym z głównych tematów agendy papieży. Wejście Polski do UE było realizacją marzeń wielu Polaków, ale też wielkim pragnieniem i misją Jana Pawła II, który podkreślał, że albo jesteśmy w orbicie Europy, albo w orbicie Rosji. Te słowa dość mocno kontrastują z działaniami obecnej władzy w Polsce, czy opiniami niektórych hierarchów kościelnych. W czasie kiedy Hanna Suchocka była Ambasadorem przy Stolicy Apostolskiej ważnym elementem była konstytucja europejska. Biorąc pod uwagę różne tradycje i historie to był trudny proces. Stolica Apostolska stała na stanowisku, że w konstytucji europejskiej powinny się znaleźć odnośniki, wskazania, że fundamentem Europy, czy tradycji europejskiej są cywilizacja chrześcijańska, kultura grecka i prawo rzymskie. Niestety ten projekt upadł. Jako ambasador aktywnie uczestniczyłam w tym projekcie, jednak bez pozytywnego zakończenia. Dzisiaj mamy taką sytuację, że papież Bergoglio na Europę patrzy z dystansem i widzi w Europie dużo pesymizmu. Zdaniem Hanny Suchockiej Europa przestała w siebie wierzyć. Widać to również po decyzjach Franciszka który mianuje kardynałów głównie z poza Europy.

Tomasz Dostatni pytał również Gościa o relacje państwo – kościół. Zdaniem prof. Suchockiej laickość państwa jest czymś pozytywnym. Powinny być zapewnione gwarancje religijne, przyjazny rozdział kościoła i państwa. Jednak Jej zdaniem – lepszym terminem może być bezstronność, zamiast rozdział. Ważne jest jak podkreślała – współdziałanie państwa i kościoła. Trzeba też pamiętać, że w państwie są też osoby niewierzące i to kościół oraz państwo powinni też szanować.
Temat pedofilii w kościele wzbudził duże zainteresowanie, również poprzez pytania zadawane przez uczestników spotkania. Hanna Suchocka przez dwie kadencje pracowała w specjalnej komisji papieskiej złożonej ze świeckich, socjologów, prawników, psychologów. Zdaniem pani Ambasador to temat szczególnie żywy w Polsce i na świecie. Według Suchockiej Jan Paweł II nie miał pełnej wiedzy na temat skandali pedofilskich, ale kiedy docierały do niego takie informacje to zawsze reagował. Szczególnie w sytuacjach krytycznych w Irlandii czy USA. Jak wspomniała Hanna Suchocka – Benedykt przyznał – wiedzieliśmy o tym zjawisku, ale nie zdawaliśmy sobie sprawy z jego skali. Pracowałam w Papieskiej Komisji ds. Ochrony Nieletnich nad regulacjami – opowiadała pani Ambasador – przyznania ofiarom prawa do wysłuchania, gwarancji jawności procesów a później odpowiedzialności sprawców. Jako prawnik wprowadziłam gwarancje prawne dla ofiar pedofilii. Rozwiązania prawne niestety nie były dobrze przyjmowane przez Watykan. Szereg moich propozycji niestety nie zostało zaakceptowanych.
wit