Wybitny szczeciński intelektualista, prof. dr hab. Jan Maria Piskorski został poproszony o wygłoszenie wykładu, który inaugurował roczne obchody 100 – lecia Republiki Austrii. Wykład został wygłoszony w wiedeńskim ratuszu w styczniu tego roku. Natomiast teraz, w weekendowym wydaniu Rzeczpospolitej „Plus Minus” sobota-niedziela 18-19 sierpnia b.r., tenże wykład został w całości wydrukowany. Mając wcześniej dostęp do tego tekstu, pozwolę sobie przytoczyć kilka myśli prof. Piskorskiego, który niestety chyba bardziej znany i ceniony jest w Europie niż Szczecinie. Ale tak to często bywa…
W sytuacji coraz bardziej wyraźnych głosów krytykujących Unię Europejską, słów o fladze europejskiej jako „szmacie”, chęci wyjścia przez PiS ze Wspólnoty, wydaje się istotne rozmawiać o naszej wspólnej Europie. Warto przy tej okazji czytać i słuchać ludzi, którzy mają coś mądrego do przekazania.
Profesor Piskorski swój wykład, swoją opowieść o Europie i jej wartościach rozpoczyna od Odysei Homera. Doskonałym przewodnikiem w opowieści o Europie, jest dla nas Odyseusz.
„…każdy z nas nosi w sobie własny obraz ojczyzny i Europy, ojczyzny naszych ojczyzn”.
„Europa na naszych oczach wychodzi z mody. Skarżymy się na samowolę Unii Europejskiej, na niedostatki demokracji, na arogancje elit, na zbyt szybkie zmiany po 1989 roku. Potrzeba odnowy demokratycznej jest oczywista. Bez demosu i wiary w jego zbiorową mądrość nie ma demokracji, nie ma republiki, nie ma przyszłości Europy. Lecz pamiętajmy, że w porównaniu z tym, przez co przejść musieli nasi dziadkowie, ostatnie zmiany zdają się kosmetycznej nieomal natury, a ułomności ustrojowe możliwe do naprawy. Rzecz w tym, abyśmy ze strachu przed przyszłością nie zaniechali dyskusji o niej, z obaw o nasze bezpieczeństwo nie odwrócili się od demokracji, z trwogi przed globalizacją nie oddali rzeczypospolitej – naszego wspólnego dobra, w ręce niezależnych od woli wyborców technokratów”.
„Sztuka korygowania błędów i układania się z przyjaciółmi i nieprzyjaciółmi nie należała do cnót greckich. Odyseusz, nasz przewodnik, reprezentuje wszystkie te cechy, które wzniosły i zniszczyły starożytną Grecję, zanim Europę ucywilizowało chrześcijaństwo zrodzone we wciąż nie do końca rozpoznanej mieszance hellenistyczno – judaistycznej. Z niego wziął się nawet opór przeciw Kościołowi i samemu chrześcijaństwu, wzięły się wszystkie wielkie europejskie idee, włącznie z humanizmem i oświeceniem. Wzięliśmy się my wszyscy z naszymi błędami, za które uczymy się przepraszać. Nie zamiłowanie do wędrówek jest cechą konstytutywną Europy, lecz jest to jej niezbędny fundament. Jest nim, co do tego panuje pełna zgoda, umiejętność kwestionowania samej siebie”.
„Najwidoczniej i ludziom, i cywilizacjom potrzeba u początków, w młodości, dzikości serca. Wkroczywszy w dorosłość, trzeba przede wszystkim umiaru: mniej słów, więcej treści; mniej pozorów, więcej prawdziwego udziału w sprawowaniu władzy; powrotu etyki do polityki i gospodarki w miejsce próżnego moralizowania, które rodzi obojętność, najgroźniejszą broń przeciw demokracji. Demokracja pozostaje najbardziej prawym ze znanych nam ustrojów. Równie atrakcyjne są wciąż jej hasła – wolność, równość i braterstwo czy też solidarność. Pod warunkiem, że nie są tylko maską skrywającą inną rzeczywistość”.
Jan Maria Piskorski, prof. dr hab. – profesor historii porównawczej Europy na Uniwersytecie Szczecińskim. Znakomity publicysta i autor wielu książek m.in. „Wygnańcy. Przesiedlenia i uchodźcy w dwudziestowiecznej Europie”, wykładał na uniwersytetach w Moguncji, Halle czy Osnabruck, członek wielu Rad Naukowych. Publikuje systematycznie w Austrii, Hiszpanii, Niemczech, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii i USA.
Poniżej link do wystąpienia prof. Piskorskiego w Wiedniu i dyskusji: http://orf3vod.publicproject.at/a4088/r1/108tw1/key/TA_1081_WIV_100J_Republik_5936.mp4
oraz link do pełnego tekstu w Rzeczpospolitej: https://www.rp.pl/Plus-Minus/308169934-Jan-M-Piskorski-Powrot-Europy.html&cid=44&template=restricted
wit
