Dramaturg, opozycjonista, prezydent – Vaclav Havel. Bardzo interesujący temat zaproponował o. Tomasz Dostatni, pomysłodawca cyklu debat „Otwarta Społeczność”. W Książnicy Pomorskiej gościł były prymas Czech, arcybiskup Pragi – kardynał Dominik Duka OP. Spotkanie poprowadziła prof. Anna Szczepańska – Dudziak, wśród prelegentów był również dr Michał Paziewski. Tym razem Tomasz Dostatni realizował się głównie, jako tłumacz kardynała Duki.
Kiedy w październiku ubiegłego roku zainaugurowano „Otwartą Społeczność” Marszałek Olgierd Geblewicz powiedział, że „inicjujemy cykl debat, które nawiązują do Strategii Rozwoju Województwa. Naszym wspólnym celem jest człowiek, dobra otwarta i życzliwa społeczność. Do realizacji tego celu potrzeba spotkania z drugim człowiekiem, rozmowy i wymiany opinii”.
Tym razem wspólnym celem w debacie był człowiek – Vaclav Havel.
Ważnym elementem rozmowy był stosunek Havla do Boga, transcendencji czy poszukiwania sensu życia. Kardynał Duka podkreślił, że łączyła go z Havlem szczególna przyjaźń. „Kiedy trafiłem do więzienia to właśnie Havel witał mnie w więzieniu w którym on prowadził wykłady z zakresu literatury, a ja prowadziłem wykłady z zakresu egzegezy Pisma Świętego”.
Warto podkreślić, że w opublikowanych „Listach do Olgi” (pisanych w więzieniu od czerwca 1979 do września 1982 roku) 17 listów więziennych do żony – jak powiedział kardynał Duka – to efekt naszych rozmów o życiu i Bogu. Duka dodał, że kiedyś żona Havla nawet podejrzewała ze to jakaś forma konwersja Havla.
„W ostatecznym rozrachunku to nie podłość świata doprowadza człowieka do rezygnacji, ale, na odwrót, to jego rezygnacja doprowadza do teorii o podłości świata. I chociaż „niewierzący” temu zaprzecza, to zawsze najpierw pojawia się ów egzystencjalny wybór, a dopiero potem ten beznadziejnie pesymistyczny obraz świata, podawany jako przyczyna” – V. Havel, Listy do Olgi.
Havel – zdaniem kardynała Duki – miał w sobie poczucie hańby, że pochodził z burżuazyjnej rodziny, a lewicowe poglądy definiowały jego tożsamość. Jednak „Havel w dzieciństwie był bardziej zaangażowanym katolikiem niż ja” – dodał Duka.
„Poznałem go dobrze – mówił Duka, i podkreślam, że Havel nie wykluczał istnienia transcendencji. Nasze późniejsze rozmowy – już po okresie przemian, to głównie pytania Havla o Boga czy Jezusa”.
Kiedy Vaclav Havel był już bardzo chory, leżał na łożu śmierci, to kardynał Duka spotkał się z Havlem po raz ostatni. Jak powiedział w Książnicy kardynał Duka – „ostatnie zdanie Havla w naszej rozmowie – wiemy ze Bóg istnieje, to – moim zdaniem wyznanie Havla w Boga osobowego”.
wit
