Zastanawiając się nad tak opieszałym wprowadzaniem przez wiele krajów zachodniej Europy sankcji wobec Rosji i zerwania z nią relacji handlowych, dochodzę do wniosku, że jest to skutkiem opisanej przez Ericha Fromma i Gabriela Marcela zmiany paradygmatu z „Być” na „Mieć”.
Kiedyś wyznacznikiem człowieczeństwa było to, kim jesteśmy jako ludzie, jako społeczeństwa. Demokracja europejska mogła rozwinąć się dzięki m.in. takim wartościom obywatelskim, jak: prawość, prawdomówność, przyzwoitość, życzliwość, mądrość.
Dzisiaj nie jest już ważne kim jesteśmy, lecz to co mamy. Zaczyna się to od marginalizacji dzieci w przedszkolach, które nie mają odpowiednio drogich butów. Potem uczniowie oceniają siebie poprzez jakość telefonów komórkowych. Dalej, oceniamy innych ceną samochodów, którymi parkują pod domem lub pracą.
Mieć, mieć, mieć…. Trudno się więc dziwić, że gdy gramy w grę „mieć”, wiele rządów nie jest skłonnych do jakiegokolwiek obniżenia standardów życiowych i ekonomicznych swoich obywateli i własnych , nawet za cenę współpracy ze zbrodniarzem wojennym. Niech niewinni umierają, byle nasz stan posiadania nie został naruszony.
Prof. dr hab. Tadeusz Gadacz
