Szczecińska aktywistka Dagmara Adamiak napisała list do pana Czarnka, aktualnie ministra od edukacji w którym prosi o wyjaśnienie cnót niewieścich. Oto list:
Nazywam się Dagmara Adamiak, jestem obywatelką, prawniczką oraz prezeską Fundacji RÓWNiE. Jestem młodą kobietą – mam 25 lat. Od lat jestem zaangażowana w sprawy kobiet, mniejszości oraz osób młodych. W ramach Fundacji udzielam wsparcia prawnego każdej osobie, która go potrzebuje. W związku z ostatnimi słowami doradcy Pana Ministra – Pana Doktora Pawła Skrzydlewskiego, cytuję: „Kluczowe jest właściwe wychowanie kobiet, a mianowicie ugruntowanie dziewcząt do cnót niewieścich(…) Obserwujemy w kulturze bardzo niebezpieczne zjawisko moralne, także religijne, pewnego zepsucia duchowego kobiety polegającego na rozbudzeniu w kobiecie pychy, która się
przejawia próżnością, zainteresowaniem wyłącznie sobą, egotyzmem, zwalczaniem obiektywnego porządku na rzecz widzenia siebie”, zwracam się uprzejmie z pytaniami, aby wyjaśnić wiele niejasności i wątpliwości, które pojawiły się w przestrzeni publicznej, a w szczególności wśród samych zainteresowanych – młodych kobiet i dziewcząt, w związku z przytoczonym wyżej cytatem Pana Doktora.
- Co kryje się pod pojęciem „cnoty niewieście”?
- Co konkretnie oznacza „właściwe wychowanie kobiet” i jakich konkretnych zmian w systemie
edukacji możemy się spodziewać? - Jakie są przesłanki (badania) uzasadniające wprowadzenie takich rozwiązań oraz cele, które
Ministerstwo Edukacji i Nauki chce w ten sposób osiągnąć?
W imieniu ministra odpowiedział jakiś zastępca dyrektora…
Poniżej odpowiedź:
„Szanowna Pani,
odpowiadając na pismo1 przesłane drogą elektroniczną w sprawie priorytetów polityki oświatowej, w tym określania zadań z zakresu nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratorów oświaty na rok szkolny 2021/2022 uprzejmie informuję, że na podstawie art. 60 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe2 Minister Edukacji i Nauki ustalił następujące kierunki realizacji polityki oświatowej państwa na nowy rok szkolny: 1) wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny, m.in. przez właściwą organizację zajęć edukacyjnych wychowanie do życia w rodzinie oraz realizację zadań programu wychowawczo-profilaktycznego. 2) Wychowanie do wrażliwości na prawdę i dobro. Kształtowanie właściwych postaw szlachetności, zaangażowania społecznego i dbałości o zdrowie. 3) Działanie na rzecz szerszego udostępnienia kanonu edukacji klasycznej, wprowadzenia w dziedzictwo cywilizacyjne Europy, edukacji patriotycznej, nauczania historii oraz poznawania polskiej kultury, w tym osiągnięć
duchowych i materialnych. Szersze i przemyślane wykorzystanie w tym względzie m.in. wycieczek edukacyjnych.
4) Podnoszenie jakości edukacji poprzez działania uwzględniające zróżnicowane potrzeby rozwojowe i edukacyjne wszystkich uczniów, zapewnienie wsparcia psychologiczno-pedagogicznego, szczególnie w sytuacji kryzysowej wywołanej pandemią COVID-19 w celu zapewnienia dodatkowej opieki i pomocy, wzmacniającej pozytywny klimat szkoły oraz poczucie bezpieczeństwa. Roztropne korzystanie w procesie kształcenia z narzędzi i zasobów cyfrowych oraz metod kształcenia wykorzystujących technologie informacyjno-komunikacyjne. 5) Wdrażanie Zintegrowanej Strategii Umiejętności – rozwój umiejętności zawodowych w edukacji formalnej i pozaformalnej, w tym uczeniu się
dorosłych. 6) Wzmocnienie edukacji ekologicznej w szkołach. Rozwijanie postawy odpowiedzialności za środowisko naturalne. Wśród wymienionych priorytetów ważną rolę odgrywa wychowanie do wartości, w tym kształtowanie u uczniów postaw społecznych, w tym prorodzinnych. Minister Edukacji i Nauki przestrzega art. 48 Konstytucji RP określającego, że to rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania.
Kontynuacja wychowania i kształcenia dziecka oraz wsparcie rodziny w tych działaniach realizowane są w systemie oświaty. Szkoły i placówki oświatowe wspierają wychowawczą funkcję rodziny. Zadanie to jest uwzględnione w Prawie
oświatowym oraz we wszystkich aktach wykonawczych do ustawy, w tym rozporządzeniu w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego dla wszystkich typów szkół. System oświaty ma na celu kształcenie i wychowywanie dzieci i młodzieży odpowiedzialnych za siebie i innych, kształtowanie właściwych postaw społecznych bez względu na płeć, wyposażenie ich w taką wiedzę, umiejętności i kompetencje, aby w przyszłości stali się świadomymi, kreatywnymi i wrażliwymi członkami społeczności, w której funkcjonują. Zgodnie z preambułą ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe3 : nauczanie i wychowanie – respektując chrześcijański system wartości – za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości Ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności. Przepisy ustawy także wzmacniają wychowawczą funkcję szkoły i placówki. Zgodnie z art. 1 pkt 3 ww. ustawy „wychowanie rozumiane jest jako wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży”4 . W podstawie programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego5 określono zadania wychowawczo-profilaktyczne szkoły, które powinny być uwzględniane odpowiednio w programach wychowania przedszkolnego, programach nauczania i podczas realizacji zajęć z wychowawcą. 3 Dz. U. z 2021 r. poz.1082, z późn. zm. 4 Art. 1 pkt 3 ustawy Prawo oświatowe. 5 Art. 4 pkt. 24 ustawy Prawo oświatowe. 3 ul. Wspólna 1/3, 00-529 Warszawa, tel. (22) 34 74 228, sekretariat.DWEW@mein.gov.pl,
www.mein.gov.pl Cele, zadania wychowawczo-profilaktyczne i treści wychowawcze w podstawie programowej kształcenia ogólnego zostały określone w zadaniach ogólnych poszczególnych typów szkół oraz dla poszczególnych zajęć edukacyjnych. Ważnym elementem pracy szkoły jest tworzenie i dbałość o zachowanie przyjaznego klimatu szkoły oraz aby uczniowie byli świadomi różnych zagrożeń i posiadali wiedzę jak się wobec nich zachowywać.
Uczennice i uczniowie uczęszczający na zajęcia edukacyjne, a w szczególności: wychowanie do życia w rodzinie i na etykę poznają wartości rodzinne, w tym rolę kobiety i mężczyzny w rodzinie, wrażliwość aksjologiczną i wartości moralne. Przedmiot wychowanie do życia w rodzinie należy postrzegać jako integralną część wychowania ogólnego. Nadrzędnym celem prowadzenia przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie jest takie oddziaływanie na uczniów, aby
przemyślenia i wnioski płynące z zajęć pomogły uczniom lepiej zrozumieć siebie i innych, a także miały wpływ na podejmowanie właściwych decyzji obecnie i w przyszłości. Zasadniczym i najogólniej sformułowanym celem etyki w szkole jest budzenie i rozwijanie refleksyjności i wrażliwości aksjologicznej ucznia oraz kształtowanie postawy szacunku, otwartości, współdziałania i odpowiedzialności. Zadaniem nauczyciela jest takie organizowanie sytuacji edukacyjnych, aby uczniowie mogli wyrażać swoją naturalną ciekawość i angażować się w namysł nad moralnością oraz aby angażowali się w działania na rzecz innych i wspólnie z innymi. Jednym z najbardziej elementarnych i powszechnych przejawów moralności są oceny moralne. Ważne jest, aby uczniowie byli świadomi, że formułowanie ocen moralnych dotyczących faktycznych zdarzeń i osób wymaga taktu, wrażliwości aksjologicznej, wnikliwości i wiedzy. Należy równocześnie podkreślić, że uczenie się odpowiedzialnego formułowania i wyrażania opinii jest bardzo ważną umiejętnością stanowiącą istotny aspekt kształcenia (samokształcenia) i wychowywania (samowychowania). Umiejętność ta jest również ważnym aspektem odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu społecznym.
Celem ogólnym kształcenia etycznego jest kształtowanie wrażliwości aksjologicznej i refleksyjności:
rozwijanie percepcji i wyobraźni moralnej, rozwijanie empatii, klaryfikacja wartości, analizowanie doświadczeń moralnych, rozwijanie kultury logicznej i umiejętności kreatywnego myślenia. Wypowiedź medialna Pana dr hab. Pawła Skrzydlewskiego, doradcy Ministra Edukacji i Nauki była interpretacją priorytetów Ministra Edukacji i Nauki na rok szkolnych 2021/2022, dotyczącą określonych zadań nadzoru pedagogicznego. Dotyczyła „cnót niewieścich”, które szczególnie akcentują godność kobiety, wynikającą przede wszystkim z jej człowieczeństwa. Kształtowanie postaw dziewcząt i chłopców do wypełniania różnych ról społecznych, w tym rodzinnych w kategorii filozoficznej i dobra jako
podstawowego (pierwotnego) pojęcia etycznego, utożsamianego z pojęciem bytu odbywa się m.in. w ramach przedmiotu etyka. Treści te nie są nieznane uczniom. W trakcie kształcenia uczeń powinien znać i objaśniać podstawowe pojęcia związane z oceną moralną: dobro, zło, wartość, kryterium, zasada (norma, reguła), postawa, cnota, wada, obowiązek, sankcja, sumienie, wzór, autorytet, odpowiedzialność, prawo naturalne, prawo stanowione, godność, prawa człowieka, natura ludzka, prawda, szczęście; wyjaśniać różnicę między dobrem (złem) moralnym a dobrem (złem) pozamoralnym; odróżniać wypowiedzi o faktach od wypowiedzi o wartościach i powinnościach;
analizować klasyczne pytanie etyczne: „Jak należy (dobrze) żyć?”; wyjaśniać różnice między dobrem godziwym, użytecznym i subiektywnie zadowalającym (przyjemnością) i podaje przykłady dóbr tego rodzaju. Promocja praw kobiet ma znaczenie w realizacji ich potencjału i może przyczyniać się do wspólnego dobra społeczeństwa. Konieczne jest dalsze rozwijanie i ochrona wszystkich praw wynikających z niezbywalnej ludzkiej godności każdej kobiety i dziewczynki oraz uznania wyjątkowych mocnych stron kobiet, a także specyficznych wyzwań, przed jakimi stają one w trakcie całego życia, w tym rozwijania m.in. działania na rzecz godzenia życia rodzinnego i zawodowego. Wychowanie do szacunku i godności kobiety, mężczyzny, każdego człowieka jest ważnym zadaniem wychowawczym szkoły”.
Komentarz Pani Dagmary Adamiak:
„Wypowiedź medialna Pana dr hab. Pawła Skrzydlewskiego, doradcy Ministra Edukacji i Nauki była interpretacją priorytetów Ministra Edukacji i Nauki na rok szkolnych 2021/2022, dotyczącą określonych zadań nadzoru pedagogicznego. Dotyczyła „cnót niewieścich”, które szczególnie akcentują godność kobiety, wynikającą przede
wszystkim z jej człowieczeństwa.” – kobiety i dziewczyny nie potrzebują strażników ich godności. To nie jest średniowiecze, aby mężczyźni strzegli naszych CNÓT. Chęć ingerowania w tak indywidualną i osobistą sferę, jak godność, przez Ministerstwo Edukacji i Nauki (które stawia to sobie za cel na rok szkolny 2021/2022), to nic innego, jak kolejna próba kontrolowania kobiet, ich ciał, decyzji, życia.
W odpowiedzi dużo jest o rolach społecznych kobiet i mężczyzn, czego mają być nauczani uczniowie i uczennice na lekcjach WDŻ oraz na etyce. W XXI wieku w edukacji należy stawiać na równość i niedyskryminację ze względu na płeć. Tutaj sugeruje się raczej zwiększenie nacisku na podział ról płciowych, co nie zwiastuje niczego dobrego, jeśli chodzi o sytuację kobiet i dziewczynek. Odpowiedź, mimo że bardzo wymijająca i napisana w sposób możliwie najbardziej dyplomatyczny, jest bardzo niepokojąca”.
red.
