Nie wiadomo w oparciu o jakie kryteria rząd dzieli 53,7 mld EUR, jakie w ramach europejskiego programu odbudowy przypadają Polsce. Jak dotąd skutecznie pomija w tym procesie samorządy, choć to one będą odpowiedzialne za realizację znacznej części uwzględnionych w budżecie programu projektów. Rząd dzieli pieniądze w zaciszu ministerialnych gabinetów łamiąc unijne wytyczne, które jednoznacznie zobowiązują go do włączenia w ten proces przedstawicieli władz regionalnych i lokalnych.
- Żebrzemy o konsultacje. Cieszymy się nawet, jak usłyszymy plotkę, którą możemy potem jakoś zweryfikować – powiedział Tomasz Fijołek, dyrektor Biura Unia Metropolii Polskich, podczas zorganizowanego przez europosła Jana Olbrychta webinaru „Krajowy Plan Odbudowy – jakie szanse i wyzwania stoją przed polskimi samorządami?”. W spotkaniu wzięło udział prawie 300 polskich samorządowców.
- Parlament Europejski wprowadził do przepisów zapis który brzmi, że KPO powinny być konsultowane z władzami lokalnymi i regionalnymi, i to ma się odbywać obligatoryjnie. Nie chodzi o to, że pokazać władzom samorządowym gotowy dokument, ale żeby razem z nimi skonsultować kolejne propozycje, czyli razem z nimi przygotować ten Krajowy Plan Odbudowy – tłumaczył Jan Olbrycht, cytowany przez portalsamorzadowy.pl Projekt KPO ma zostać upubliczniony 18 lutego.
- Obawiamy się, że mieć na stole projekt, ale to, co się w nim znajdzie niekoniecznie nas ucieszy – mówił Olgierd Geblewicz, reprezentujący Komitet Regionów marszałek województwa zachodniopomorskiego. Istnieje obawa, że to, co uwzględnione zostanie w projekcie rządowym, będzie miało niewielki związek z tym, co zgłaszały gminy czy powiaty. Grzegorz Kubalski, zastępca dyrektora Biura Związku Powiatów Polskich obawia się, że KPO posłuży do sfinansowania np. projektu centralizacji służby zdrowia.
- Krajowy Plan Odbudowy nie może łatać dziur niezałatwionych przez budżet krajowy. To ma być reakcja średnioterminowa na kryzys pandemii, ale również zmieniająca gospodarkę – przypomniał europoseł Jan Olbrycht.
- Konsultacja dokumentu będzie polegała na tym, że dokument będzie przedstawiony w ostatniej chwili ze stwierdzeniem, że albo możemy go przyjąć, albo zmienić – tyle, że i tak się nie zmieścimy już w terminach które wynikają z harmonogramu prac na poziomie Unii Europejskiej – powiedział G. Kubalski.
Prace nad polską wersją KPO toczą się od trzeciego kwartału 2020. Wicepremier Jarosław Gowin obiecał, że jeszcze w lutym rozpocznie się dyskusja na temat tego dokumentu. Tyle, że gotową jego wersję trzeba przekazać do Brukseli do końca kwietnia. Na dyskusję pozostanie więc kilka tygodni. To pozorowanie konsultacji.
W praktyce może okazać się, że rząd podzieli tak, jak zechce.
[https://monitorszczecinski.pl/folwark-czyli-pieniadze-partyjna-barwa-znaczone/
Opr. Rafał Jesswein
Krajowy Plan Odbudowy
21 lipca 2020 roku liderzy państw Unii Europejskiej przyjęli projekt budżetu UE na lata 2021-2027 oraz określili wparcie dla poszczególnych krajów w ramach tzw. Funduszu Odbudowy (Next Generation EU). Polska jednym z największych beneficjantów budżetu unijnego na lata 2021-2027 oraz Funduszu Odbudowy” – ze wszystkich źródeł ma nam przypaść ok. 125 mld euro dotacji i ok. 35 mld euro pożyczek.
Fundusz Odbudowy (Next Generation EU) jest odpowiedzią Unii Europejskiej na nowe zagrożenia i wyzwania, jakie spowodowała pandemia. Ma dwa główne cele: odbudowę i przywracanie odporności gospodarek UE na ewentualne kryzysy oraz przygotowanie na przyszłe, nieprzewidziane okoliczności. Budżet Funduszu Odbudowy to ponad 672 mld euro. Polska jest czwartym co do wielkości beneficjentem programu odbudowy.
Największą częścią Funduszu Odbudowy jest Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Recovery and Resilience Facility – RRF). Z tego źródła do Polski ma trafić 53,7 mld euro – ponad 23 mld euro dotacji i ponad 34 mld euro pożyczek. Czas na wykorzystanie tych pieniędzy mamy do 2026 roku.
Pieniądze z Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności mają być przeznaczone na prorozwojowe inwestycje. W praktyce oznacza to wsparcie dla: biznesu, innowacji, ochrony zdrowia, zielonej energii, cyfryzacji kraju, działań na rzecz ochrony klimatu i czystego powietrza oraz na inwestycje infrastrukturalne, na przykład kolej i drogi.
Żeby sięgnąć po te fundusze każde państwo musi przygotować swój Krajowy Plan Odbudowy (KPO). W Polsce tym procesem kieruje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR).
Opr. Rafał Jesswein
